by Gueorgui Mardjanichvli on 2010 წლის 24 04, შაბათი, 2:50-ზე
ამას გარდა ინდოეთის შინაგანი წინააღმდეგობები სულ მცირე ისეთივე ღრმაა როგორც ჩინეთის შინაგანი წინააღმდეგობები,მაგრამ მათი ბუნება სხვანაირია.
ინდოელები კანონიერად ამაყობენ მათი დემოკრატიული სტატუსით. მათი რიტუალური ფორმულით ინდოეთი არის «მსოფლიოს უდიდესი დემოკრატია» ,ისევე როგორც ჩინელების რიტუალური ფორმულაა ჩინეთი არის « მსოფლიოს უძველესი ცივილიზაცია».
მაგრამ ამ სიამაყეს თან ახლავს ინდოეთის პოლიტიკური კლასის არაკომპეტენტურობა და კორუმპირებულობა, მსოფლიოში ყველაზე უარესი არაკომპეტენტურობა და კორუმპირებულობა, მრავალი ინდოელი ინტელექტუალის თანახმად.
რას ნიშნავს დემოკრატია თუ კი სამართლებრივი სახელმწიფო არ მოქმედებს?
თავისუფალი არჩევნები,სასამართლოს და პრესის დამოუკიდებლობა რეალობაა,მაგრამ მათ ასუსტებს, ასნეულებს კორუფციის ჯიუტი ძალა.
ინდოეთის მეორე დიდი ნაკლია კასტების უმაგალითო სისტემა და როგორც ჩანს ბოლო წლებში ბრძოლა კლასობრივი დაყოფის და კასტების წინააღმდეგ შესუსტდა. არ განხორციელებულა ნერუს ოცნება კლასობრივი სტრატიფიკაციებისაგან თავისუფალი სოციალური სისტემის აგების შესახებ,მეტიც, ყველაფერი გვაჯერებს იმაში რომ ის ნელ-ნელა აორთქლდა, ემსხვერპლა ხელისუფლებაში მყოფი პოლიტიკური ელიტების არათანმიმდევრობას და სოციალურ სამართლიანობაზე მეტად ეკონომიკური ზრდით დაინტერესებული კაპიტალისტების სიხარბეს.
მდიდარი ინდოელები ვეღარც ხედავენ სიღატაკეში მცხოვრებ უზარმაზარ მასებს. მდიდრები ან თვალს არიდებენ მათ ან მშვიდად,აუღელვებლად უცქერენ,
რაც ნაწილობრივ მაინც ჩანს როგორც კასტათა სისტემის შედეგი.
როგორ არ უნდა იგრძნონ ადამიანებმა რომ მათი ტკივილი არაა სხვათა ტკივილი?
ინდოელი კინემატოგრაფისტი რაჯა მენონის თქმით «ინდოეთის პრობლემა არაა სიღატაკე, ინდოეთის პრობლემაა განადამიანება, ადამიანობის დაკარგვა» ( Anand Giridharadas, « Everything is ჩChanging but Treatment of Poor»,International Herald Tribune, 2008 წლის 8 აგვისტო).
ინდოეთის ელიტები თითქოს ამბობენ; «რა თქმა უნდა ისინი ძალიან ღარიბები არიან,მაგრამ რისი იმედი უნდა გვქონდეს? აქ მუდამ ასე იყო. ისინი შიმშილით მაინც აღარ იხოცებიან, და მათი რაოდენობა ისევ ძალიან დიდია,მაგრამ ის როპორციულად მცირდება»
მართალია რომ უკიდურესი სიღატაკე ინდოეთში მნიშვნელოვნად შემცირდა და აღარ წარმოადგენს მოსახლეობის 10%-ზე მეტს,მაშინ როდესაც 20 წლის წინ უკიდურეს სიღარიბეში ცხოვრობდა ინდოელთა 25%.
მაგრამ სიღატაკის პრობლემა სულაც არაა გადაჭრილი და და შემაშფოთებელია იმის დანახვა რომ ელიტები გულგრილები არიან მის მიმართ.
ქვეყნის 60 წლისთავის აღნიშვნის დროს პრემიერ მინისტრმა მანმოჰან სინგჰმა ახსენა პრობლემა და ხაზი გაუსვა არა იმდენად ეკონომიკური ზრდის გაგრძელების რამდენადაც ბევრად უფრო სამართლიანი პროგრესის აუცილებლობას.
ასე ხდება რომ სოციალური უსამართლობის დაგმობაში ინდოელი და ჩინელი პრემიერ მინისტრები ძალიან ახლოს ჩანან ერთმანეთთან, თითქოს მათ უნდათ ჩინეთინდოეთის კონცეფციის სიცოცხლისუნარიონობის ხაზგასმა. ეს კონცეფცია კი ამ შემთხვევაში უნდა ლაპარაკობდეს უთანოსწორობათა შემცირების საჩქაროობაზე სწორედ მაშინ როდესაც საზოგადოებრივი ენერგიები მიზნად ისახავენ ეკონომიკური ზრდის გაგრძელებას.
ინდოეთის მაგალითი მოწმობს იმაზე რომ თანამედროვეობას აუცილებლად არ მოაქვს მეტი თანასწორობა. ის შეიძლებდა აძლიერებდეს კიდეც ქვეყნის ნაკლებად ბრწყინვალე ტრადიციებს. თუ კი დავუჯერებთ Fინანციალ თიმეს-ის ჟურნალისტებს აშკარად უნდა გაძლიერებულიყო ქალთა და მამაკაცთა
უთანასწორობა ( Edward Luce,In Spite of the Gods,London,Little,Brown,2006).
თანამედროვეობა ამავე დროს თითქოს აძლიერებს ნაციონალიზმისა და რელიგიის როლს. მთელს ინდოეთში კიდევ მოხდა თემთა სისხლიანი შეჯახებები,რასაც 2003 წელს შეეწირა ორი ათასზე მეტი მაჰმადიანი.
ამ პრობლემის გადასაჭრელად ინდოეთს მოდელს ვერ მისცემენ ვერც გასაეროებული ევროპა და ვერც მატერიალისტი ჩინეთი
თუ კი არსებობს რაიმე მოდელი ის უფრო ამერიკის შეერთებულ შტატებში უნდა იყოს საძიებელი.
ამერიკის შეერთებულ შტატებში არის სეკულარიზებული არასექტანტური რელიგიის და ყველასათვის მისაღებ-მისაცემი პატრიოტიზმის მთლიანობაში სტაბილური კომბინაცია,რისი სიმბოლოც არის აშშ-ს ეროვნული და ოფიციალური დევიზი « ჩვენ გვწამს ღმერთისა» ( In Gods We Trust).
შეიძლება კი მისი გადატანა ინდურ კონტექსტში? შეიძლება კი წარმოვიდგინოთ რომ ინდოეთი შესძლებს « ჩვენ გვწამს ღმერთისა»-ს ეთიკის განვითარებას? (ინდოეთის თემის დასასრული და შემდეგი გაგრძელება იქნება).
«ინდოეთის პრობლემა არაა სიღატაკე, მისი პრობლემაა განადამიანება,
ადამიანობის დაკარგვა» ( ინდოელი კინემატოგრაფისტი რაჯა მენონი).
ადამიანობის დაკარგვა» ( ინდოელი კინემატოგრაფისტი რაჯა მენონი).
 |
| ჩინინდოეთი |
მაგრამ ამ სიამაყეს თან ახლავს ინდოეთის პოლიტიკური კლასის არაკომპეტენტურობა და კორუმპირებულობა, მსოფლიოში ყველაზე უარესი არაკომპეტენტურობა და კორუმპირებულობა, მრავალი ინდოელი ინტელექტუალის თანახმად.
რას ნიშნავს დემოკრატია თუ კი სამართლებრივი სახელმწიფო არ მოქმედებს?
თავისუფალი არჩევნები,სასამართლოს და პრესის დამოუკიდებლობა რეალობაა,მაგრამ მათ ასუსტებს, ასნეულებს კორუფციის ჯიუტი ძალა.
ინდოეთის მეორე დიდი ნაკლია კასტების უმაგალითო სისტემა და როგორც ჩანს ბოლო წლებში ბრძოლა კლასობრივი დაყოფის და კასტების წინააღმდეგ შესუსტდა. არ განხორციელებულა ნერუს ოცნება კლასობრივი სტრატიფიკაციებისაგან თავისუფალი სოციალური სისტემის აგების შესახებ,მეტიც, ყველაფერი გვაჯერებს იმაში რომ ის ნელ-ნელა აორთქლდა, ემსხვერპლა ხელისუფლებაში მყოფი პოლიტიკური ელიტების არათანმიმდევრობას და სოციალურ სამართლიანობაზე მეტად ეკონომიკური ზრდით დაინტერესებული კაპიტალისტების სიხარბეს.
მდიდარი ინდოელები ვეღარც ხედავენ სიღატაკეში მცხოვრებ უზარმაზარ მასებს. მდიდრები ან თვალს არიდებენ მათ ან მშვიდად,აუღელვებლად უცქერენ,
რაც ნაწილობრივ მაინც ჩანს როგორც კასტათა სისტემის შედეგი.
როგორ არ უნდა იგრძნონ ადამიანებმა რომ მათი ტკივილი არაა სხვათა ტკივილი?
ინდოელი კინემატოგრაფისტი რაჯა მენონის თქმით «ინდოეთის პრობლემა არაა სიღატაკე, ინდოეთის პრობლემაა განადამიანება, ადამიანობის დაკარგვა» ( Anand Giridharadas, « Everything is ჩChanging but Treatment of Poor»,International Herald Tribune, 2008 წლის 8 აგვისტო).
ინდოეთის ელიტები თითქოს ამბობენ; «რა თქმა უნდა ისინი ძალიან ღარიბები არიან,მაგრამ რისი იმედი უნდა გვქონდეს? აქ მუდამ ასე იყო. ისინი შიმშილით მაინც აღარ იხოცებიან, და მათი რაოდენობა ისევ ძალიან დიდია,მაგრამ ის როპორციულად მცირდება»
მართალია რომ უკიდურესი სიღატაკე ინდოეთში მნიშვნელოვნად შემცირდა და აღარ წარმოადგენს მოსახლეობის 10%-ზე მეტს,მაშინ როდესაც 20 წლის წინ უკიდურეს სიღარიბეში ცხოვრობდა ინდოელთა 25%.
მაგრამ სიღატაკის პრობლემა სულაც არაა გადაჭრილი და და შემაშფოთებელია იმის დანახვა რომ ელიტები გულგრილები არიან მის მიმართ.
ქვეყნის 60 წლისთავის აღნიშვნის დროს პრემიერ მინისტრმა მანმოჰან სინგჰმა ახსენა პრობლემა და ხაზი გაუსვა არა იმდენად ეკონომიკური ზრდის გაგრძელების რამდენადაც ბევრად უფრო სამართლიანი პროგრესის აუცილებლობას.
ასე ხდება რომ სოციალური უსამართლობის დაგმობაში ინდოელი და ჩინელი პრემიერ მინისტრები ძალიან ახლოს ჩანან ერთმანეთთან, თითქოს მათ უნდათ ჩინეთინდოეთის კონცეფციის სიცოცხლისუნარიონობის ხაზგასმა. ეს კონცეფცია კი ამ შემთხვევაში უნდა ლაპარაკობდეს უთანოსწორობათა შემცირების საჩქაროობაზე სწორედ მაშინ როდესაც საზოგადოებრივი ენერგიები მიზნად ისახავენ ეკონომიკური ზრდის გაგრძელებას.
ინდოეთის მაგალითი მოწმობს იმაზე რომ თანამედროვეობას აუცილებლად არ მოაქვს მეტი თანასწორობა. ის შეიძლებდა აძლიერებდეს კიდეც ქვეყნის ნაკლებად ბრწყინვალე ტრადიციებს. თუ კი დავუჯერებთ Fინანციალ თიმეს-ის ჟურნალისტებს აშკარად უნდა გაძლიერებულიყო ქალთა და მამაკაცთა
უთანასწორობა ( Edward Luce,In Spite of the Gods,London,Little,Brown,2006).
თანამედროვეობა ამავე დროს თითქოს აძლიერებს ნაციონალიზმისა და რელიგიის როლს. მთელს ინდოეთში კიდევ მოხდა თემთა სისხლიანი შეჯახებები,რასაც 2003 წელს შეეწირა ორი ათასზე მეტი მაჰმადიანი.
ამ პრობლემის გადასაჭრელად ინდოეთს მოდელს ვერ მისცემენ ვერც გასაეროებული ევროპა და ვერც მატერიალისტი ჩინეთი
თუ კი არსებობს რაიმე მოდელი ის უფრო ამერიკის შეერთებულ შტატებში უნდა იყოს საძიებელი.
ამერიკის შეერთებულ შტატებში არის სეკულარიზებული არასექტანტური რელიგიის და ყველასათვის მისაღებ-მისაცემი პატრიოტიზმის მთლიანობაში სტაბილური კომბინაცია,რისი სიმბოლოც არის აშშ-ს ეროვნული და ოფიციალური დევიზი « ჩვენ გვწამს ღმერთისა» ( In Gods We Trust).
შეიძლება კი მისი გადატანა ინდურ კონტექსტში? შეიძლება კი წარმოვიდგინოთ რომ ინდოეთი შესძლებს « ჩვენ გვწამს ღმერთისა»-ს ეთიკის განვითარებას? (ინდოეთის თემის დასასრული და შემდეგი გაგრძელება იქნება).
No comments:
Post a Comment