რუსული არაოფიციალური ხელოვნების დიდი ფიგურა, ფერმწერი და გრაფიკოსი ვასილი სიტნიკოვი//1915-1987//.
ერთი რუსი სოფლელი, დაიბადა რუს გლეხთა ოჯახში 1915 წლის 19 აგვისტოს ტამბოვის გუბერნიის სოფელ ნოვო-ნიკიტინოში. 1921 წელს გადავიდნენ მოსკოვში. 1933 წ. სწავლობდა გემთმექანიკია ტექნიკუმში და შეიყვარა იალქნიანი ნავების მოდელების კეთება. სამხატვრო სასწავლებელ ვუტემასში შესვლა ვერ შესძლო. მუშაობდა მეტროს მშენებლბაზე, მხატვარ მულტიპლიკატორად და მემოდელედ რეჟისორ ა.ლ. პტუშკოსთან.
აჩვენებდა დიაპოზიტივებს სურიკოვის სახელობის სამხატვრო ინსტიტუტის პროფესორების ლექციებზე რის გამოც მას შეარქვეს ვასია ფანარშჩიკი//მეფანარე//.
ბულგაკოვის მოსკოველებმა ის დააბეზღეს,1941 წელს დაიჭირეს,გიჟად გამოაცხადეს და დაამწყვდიეს ყაზანის საგიჟეთში. 1944 წელს მოვდა ჯერ ციხის საავადმყოფოში,შემდეგ ჩვეულებრივ საავადმყოფოში სადაც ბევრს ხატავდა. იმავე წელს დაბრუნდა მოსკოვში და არსებობდა შემთხვევითი სამუშაოებით.
სტალინის სიკვდილის შემდეგ გახდა ხელოვნების არაოფიციალური მიმდინარეობის მონაწილე.
მონაწილეობდა გამოფენებში. 1956 წელს სიტნიკოვის ნამუშევრები შეიძინა თანამედროვე ხელოვნების
მუზეუმმა ნიუ იორკში. 1960-ანი წლებიდან მონაწილეობდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში,იტალიაში,
საფრანგეთში,ბელგიაში მოწყობილ გამოფენებში. ხატავდა შიშველ ნატურაზე დაფუძნებულ აკადემიურ მანერაში რომელიც მის ნახატებში იძენდა სიურეალისტურ-ეროტიულ ნიშნებს სიმბოლიზმის და მოდერნის სულით გადაკეთებულ "რუსულ სტილში".
სიტნიკოვის ცხოვრების წესი იყო ერთგვარი ჰეპენინგი,დღესასწაული, განუწყვეტელი არტისტული სალოსობა-აბდლობა. 1951 წლიდან მან განაცორციელა თავისი ოცნება და შექმნა "საშინაო აკადემია".
"სიტნიკოვის სკოლასთან" დაკავშირებული იყვნენ მხატვრები ვლადიმირ ვეისბერგი,ვლადიმირ იაკოვლევი,იური ვედერნიკოვი,მარია სტერლიგოვა,ალეკსანდრ ხარიტონოვი,ალენა კირცოვა,ვლადიმირ ტიტოვი.
სიტნიკოვს კარგი გემოვნება ჰქონდა და მან შეაგროვა რუსული ხატების უნიკალური კოლექცია.
საბჭოთა საგიჟეთში ის შეიძლებოდა გამხდარიყო იატაკვეშა მილიონერიც, მაგრამ მან ეს კოლექცია გადასცა ძველი რუსული ხელოვნების ანდრეი რუბლიოვის სახელობის მუზეუმს // მათ შორის ამ მუზეუმის უძვირფასესი ექსპონატი,მე-12 საუკუნის მაცხოვრის ხატი,ეროვნული მნიშვნელობის ძეგლი//
და 1975 წელს წავიდა ემიგრაციაში ჯერ ავსტრიაში და შემდეგ ამერიკის შეერთებულ შტატებში.
მისი აკადემია რუსეთში კრეტინებმა სუვენირული კიჩის და ფულის შოვნის სახელოსნოდ აქციეს.
ვასილი იაკოვლევიჩ სიტნიკოვი კი გარდაიცვალა ნიუ იორკში 1987 წლის 28 ნოემბერს. იწყებოდა გორბაჩოვის ოხრობ....
Образ жизни художника был своего рода хэппенингом, непрерывным артистическим юродством. С 1951 начал преподавать, осуществив свою мечту о «домашней академии». Его педагогическая система включала немало эпатажных парадоксов (советы о том, как учиться тону, «растушевывая» газетные фото, или как писать пейзаж половой щеткой из корыта с красочным раствором). Со «школой Ситникова» был связан целый ряд художников: Владимир Вейсберг, Владимир Яковлев, Юрий Ведерников, Мария Стерлигова, Александр Харитонов, Алена Кирцова, Владимир Титов. В 1975 эмигрировал в Австрию, затем в США. Собрал коллекцию икон, которую перед отъездом передал в Музей древнерусского искусства им. Андрея Рублева (в их числе — уникальный домонгольский «Спас» XII века, памятник национального значения и ценнейший экспонат музея). | |
Родился в селе Ново-Ракитино (Лебедянский уезд Тамбовской губернии) 19 августа (1 сентября) 1915 в крестьянской семье, переехавшей в 1921 в Москву. В 1933 учился в Московском судомеханическом техникуме, пристрастившись к изготовлению моделей парусников. Попытка поступить во Вхутемас (1935) успехом не увенчалась. Работал на строительстве метро, художником-мультипликатором и модельщиком у режиссера А.Л.Птушко, показывал диапозитивы на лекциях профессоров Художественного института имени В.И.Сурикова (отсюда кличка «Вася-фонарщик»). Став жертвой навета, в 1941 был арестован, признан душевнобольным и направлен на принудительное лечение в Казань. Вернувшись в столицу (1944), перебивался случайными заработками. В период «оттепели» примкнул к движению «неофициального» искусства.
Формальным истоком его творчества стала традиционная система академического преподавания, основанная на работе с нагой натурой и тщат 1ельных графических растушевках. У Ситникова, однако же, академическая натура превращалась в сюрреалистическую эротику, а растушевки – в зыбкую воздушную стихию, окутывающую формы в виде снежной мглы, болотного тумана или светового марева. К этому прибавились характерные черты «русского стиля» в духе символизма и модерна. Так рождались его живописные и графические серии 1960–1970-х годов – ню, сексуальные гротески, жанры с «монастырем со снежинками», степные пейзажи (часто тоже с центральным мотивом монастыря). Сам его образ жизни был своеобразным произведением-хэппенингом, непрерывным артистическим юродством, начинающимся со знаменитой надписи «я щас приду» на двери квартиры, где хранилось ценное собрание церковных древностей и восточных ковров.
С 1951 художник активно преподавал, осуществив свою мечту о «домашней академии». Его педагогическая система включала немало эпатажных парадоксов (советы о том, как учиться тону, «растушевывая» газетные фото, или как писать пейзаж половой щеткой из корыта с красочным раствором). Со «школой Ситникова» был связан – как прямым ученичеством, так и творческими контактами – целый ряд видных мастеров (В.Г.Вейсберг, Ю.А.Ведерников, М.Д.Стерлигова, А.В. Харитонов и др.). Однако в целом, за отдельными исключениями (типа вышеперечисленных) школа эта с годами выродилась в производство «подпольно-сувенирного» живописного китча. В 1975 мастер эмигрировал через Австрию в США. Наиболее ценную часть своей коллекции икон отдал в Музей древнерусского искусства имени Андрея Рублева. Собственные же его вещи «рассеялись» почти бесследно – не считая репродукций и отдельных работ в музеях (музей Циммерли при Рутгерском университете, Нью-Джерси, США; и др.). Успеха за границей не имел.
Умер Ситников в Нью-Йорке 28 ноября 1987.
No comments:
Post a Comment